ΤΕΛΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΣΥΜΜΕΤΡΟ ΠΟΛΕΜΟ

 

Η κατάρρευση της τέως Σοβιετικής Ένωσης προκάλεσε μια δραματική αλλαγή σε ένα μικρό χρονικό διάστημα αλλά υπάρχουν και άλλες εξελίξεις που πραγματοποιήθηκαν και πραγματοποιούνται με πολύ αργούς ρυθμούς μεταβάλλοντες τον κόσμο στον οποίο ζούμε. Η παγκοσμιοποίηση που εκφράζει ένα μεγάλο μέρος από αυτές τις μεταβολές και καλύπτει όλους τους τομείς της ζωής όπως οικονομία, πολιτισμό, πολιτική, άμυνα κ.λ.π. κάνει τον κόσμο πολύ πιο δυσνόητο αφού είναι ολοένα και δυσκολότερο να απομονώσουμε επιμέρους πραγματικότητες και να τις αναλύσουμε ξεχωριστά. Ο πολλαπλασιασμός των αλληλοεπιδράσεων μας οδηγεί σε συστήματα ολοένα πιο σύνθετα και περίπλοκα. Εάν σ΄αυτά προσθέσουμε και την ρευστότητα που επκρατεί γύρω μας αντιλαμβανόμαστε ότι όλοι οι παράγοντες της διεθνούς ζωής βρίσκονται σε δυσκολία και σύγχυση διαφορετικής κλίμακος.

Το πλήγμα της 11 Σεπτεμβρίου 2001 ανέδειξε τη διεθνή τρομοκρατία ως τον υπ΄αριθμόν ένα κίνδυνο ασφαλείας στον κόσμο, ανεπτυγμένο και μη. Τίποτε δεν είναι καθαρά εθνικό, εσωτερικό ζήτημα ή καθαρά διεθνές. Αναζητώντας τις συνέπειες διαπιατώνουμε ότι:

• Επηρεάσθηκε η πορεία της οικονομίας[1] και ειδικότερα η προοπτική αναπτύξεως και η εξέλιξη της υφέσεως.

• Η παγκοσμιοποιημένη τρομοκρατία[2] αποτελεί έναν αόρατο εχθρό, που διαχέεται ως δίκτυο σε πολλά κράτη.

• Διακυβεύεται[3] η αποδόμηση των συμμαχιών των ΗΠΑ και της Δύσεως, συνολικά, με τα μετριοπαθή αραβικά κράτη.

•       Δεν μετεβλήθη ριζικά η κατανομή της ισχύος μεταξύ των πρωταγωνιστών της διεθνούς σκηνής, αλλά θα υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις στο διεθνές σύστημα και στην εξωτερική και εσωτερική πολιτική των κρατών.

• Η υψηλή στρατηγική της «πρωτοκαθεδρίας», του «νέο-απομονωτισμού» ή της «επιλεκτικής εμπλοκής» των ΗΠΑ μάλλον χάνουν σε αξιοπιστία και αναβαθμίζεται η πρακτική της «συλλογικής, συνεργατικής ασφαλείας» υπό την αιγίδα του ΟΗΕ[4].

•  Η ΕΕ με την Κοινή Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφαλείας και Αμύνης (ΚΕΠΑΑ) και τη συγκρότηση της Ευρωπαϊκής Δυνάμεως Ταχείας Αντιδράσεως (ΕΔΤΑ), γνωστής και ως «Ευρωστρατός[5]», προσπαθεί να αχθεί, συν τοις άλλοις, σε ένα αποτελεσματικότερο σύστημα αστυνομεύσεως, να θεσπίσει κοινούς κανόνες για τη μετανάστευση, το άσυλο, τους πρόσφυγες και τις μειονότητες.

•      Η τρομοκρατία, ως συστηματική επίθεση κατά των δημοκρατικών δομών των δυτικών κρατών, προξενεί πολιτική αστάθεια[6], φέρει τις κυβερνήσεις ενώπιον του διλήμματος ή να θεσμοθετήσουν και να ασκήσουν αποτελεσματική καταστολή ή να θεωρηθούν ανίκανες, και αλλοιώνει το φρόνημα των πολιτών.

 

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Η σοβαρότητα των συνεπειών της δράσεως της διεθνούς τρομοκρατίας επιβάλλει στη διεθνή κοινότητα την άμεση επέμβασή της. Στην Ομάδα των Πλουσίων όπου συμμετέχουν η Ρωσία (G8), οι ΗΠΑ και η ΕΕ[7], αναζητεί τη δική της ταυτότητα στον κόσμο και θα πρέπει, στα πλαίσια του ΟΗΕ και του διεθνούς δικαίου :

-          Να ανοίξουν την πολιτική συζήτηση και να επιδιώξουν την επίλυση των διεθνών πολιτικών προβλημάτων που χρονίζουν.

-          Να ελέγξουν τις διεθνείς οικονομικές εξελίξεις (ανισότητες, αστάθεια, αβεβαιότητες), που συνδέονται με το τωρινό παγκοσμιοποιημένο πλαίσιο διακυβερνήσεως και ρυθμίσεως της παγκόσμιας οικονομίας.

-          Να επανεξετάσουν την εσωτερική τους πολιτική, θεσμικά και πρακτικά.

-          Με άλλα λόγια, οι αντιδράσεις πρέπει να ενταχθούν σε νέα, συνολική στρατηγική διαχειρίσεως των παγκοσμίων υποθέσεων, δηλαδή του «διεθνούς προβλήματος», στα πλαίσια του ΟΗΕ, ως προβλήματος συλλογικής και όχι μονομερούς ασφαλείας, με βαρύτητα στην πρόληψη.

 

ΑΡΒΑΝΙΤΗ -ΠΡΕΒΕΖΝΟΥ ΕΥΓΕΝΙΑ

 

 

[1] Υπήρξαν άμεσες συνέπειες στους κλάδους των αεροπορικών εταιρειών, των ασφαλειών και του τουρισμού. Αξίζει επίσης να αναφέρουμε την απειλή για τα συστήματα πληρωμών, της αγοράς χρήματος και κεφαλαίου, καθώς και για τις επενδύσεις. Οι καταστροφικές δυνατότητες των τρομοκρατών στις σύγχρονες οικονομίες είναι πολύ μεγάλες. Η «γενικευμένη αβεβαιότητα» συντηρεί τις αρνητικές οικονομικές επιδράσεις, που πλήττουν και τις ασθενέστερες, οικονομικά, χώρες.

 

[2] Το γεγονός αυτό καθιστά δύσκολο τον εντοπισμό του και περιορίζει το συγκριτικό πλεονέκτημα των κρατών, που συνίσταται στον έλεγχο των μέσων καταστολής και των γνωστών μέσων διεξαγωγής του πολέμου.

 

[3] Οι εκατέρωθεν μονομερείς, μη κατάλληλοι χειρισμοί ενδέχεται, μακρόπνοα, να οδηγήσουν σε σύγκρουση Ισλάμ-Δύσεως.

 

[4] Η προσέγγιση των ΗΠΑ με την Ρωσία κατά την εκστρατεία στο Αφγανιστάν κατέληξε στο τέλος του Μαίου του 2002 στο Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ρωσίας, που εγγίζει την ένταξη της Μόσχας στη Συμμαχία. Μετά από δεκαετή αναζήτηση, η τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα αποτελούν πλέον τον «νέο εχθρό» του ΝΑΤΟ και έτσι δικαιολογείται η συνέχιση της υπάρξεώς του και η προσαρμογή του στα νέα δεδομένα

 

[5] Έργο δύσκολο, αφού αντιπαρατίθενται η κοινή αντίληψη με τις εθνικές ιδιαιτερότητες και επιλογές, καθώς και το παραδοσιακό δίλημμα της ΕΕ : «ευρωπαϊκή ανεξαρτησία» ή υπαγωγή στις «ατλαντικές δομές». Με τον τρόπο αυτό δοκιμάζεται, βεβαίως, και το εγχείρημα για τη δημιουργία μιας Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ) από θέση ισοτιμίας.

 

[6] Ενδεχομένως φθείρει τους όρους της ομαλής δημοκρατικής διακυβερνήσεως, π.χ. με ανάδειξη τυχαίων ηγετών, με ανατροπή των κατακτήσεων του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, που συγκροτούν τη βάση του πολιτισμού μας.

 

[7] μέχρι τώρα χειρισμοί τέτοιων κρίσεων ανέδειξαν τα «ελλείματά» της