Διασπορά όπλων μαζικής καταστροφής (Ο.Μ.Κ.)

από ΑΡΒΑΝΙΤΗ ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΕΥΓΕΝΙΑ

 

 

 

 

Ορισμός

Όπλα μαζικής καταστροφής[1] (Ο.Μ.Κ.): Είναι κάθε όπλο ή μηχανισμός που έχει την δυνατότητα να προκαλέσει τον θάνατο ή σοβαρό σωματικό τραυματισμό σε μεγάλο αριθμό ανθρώπων μέσω απελευθέρωσης, διάδοσης, επίδρασης:

• Χημικών ουσιών

• Βιολογικών παραγόντων

• Ραδιενεργών υλικών[2]

• Μεγάλων ποσοτήτων εκρηκτικών υλών[3]

Τα όπλα μαζικής καταστροφής εχουν τη δυνατότητα να σκοτώσουν ή να τραυματίσουν αδιακρίτως πολλές χιλιάδες , είναι μη-εκρηκτικά και χρησιμοποιούν τεχνολογία, στρατιωτικά μέσα  κατάλληλα για χημικό ή βιολογικό πόλεμο ή ραδιενεργά υλικά ως βασικό συστατικό

Τα όπλα μαζικής καταστροφής προξενούν μαζικά θύματα, αναπηρία ή ακινητοποίηση μεγάλων πληθυσμών και έχουν σοβαρές ψυχολογικές επιπτώσεις ενώ έχουν την δυνατότητα για την καταστροφή υποδομών ζωτικής σημασίας και σημαντική συμβολή στην οικονομική αποσταθεροποίηση και επιφέρουν έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών στις αρχές.

Οι επιθέσεις δε χρειάζεται να είναι επιτυχείς στη δημιουργία απωλειών, αλλά να είναι επιτυχείς στη ψυχολογική φθορά της κυβέρνησης και του πληθυσμού  γιατί δημιουργείται μεγάλος φόβος για πυρηνική τρομοκρατία και αυξανόμενη πιθανότητα για επίθεση με χημικά ή βιολογικά όπλα.

 

Χημικά όπλα[4]

Οι ύλες για χημικά όπλα είναι πάρα πολύ εύκολο να αποκτηθούν και να κατασκευαστούν.Οι ουσίες των χημικών όπλων που χρησιμοποιούνται από τρομοκράτες είναι γενικά στρατιωτικής φύσεως και είναι παρόμοιες με επικίνδυνα βιομηχανικά χημικά, αλλά εκατοντάδες φορές πιο τοξικές. Τα χημικά όπλα αποτελούνται από δύο μέρη:

Α) Την τοξική ουσία[5] που προκαλεί αναπηρία ή θάνατο και

Β) Το υγρό[6] ή αέριο[7] μέσο διασποράς για να διασκορπιστεί σε μεγάλη έκταση.

 

Βιολογικά όπλα[8]

Οι βιολογικοί[9] παράγοντες είναι ζωντανοί οργανισμοί (βακτήρια[10] και ιοί[11]) ή βιοτοξίνες[12]. Οι ύλες για τα βιολογικά όπλα είναι εύκολο να αποκτηθούν και να κατασκευαστούν.

Ο έλεγχος των αποτελεσμάτων τους είναι δύσκολος αφού παρουσιάζουν καθυστερημένα κλινικά συμπτώματα.

 

Πυρηνικά όπλα

Τα πυρηνικά[13] όπλα[14] αν και  είναι δύσκολο να προμηθευτούν τρομοκράτες, αποτελούν βραχυπρόθεσμη αλλά και μακροπρόθεσμη απειλή για την ανθρωπότητα.

Ωστόσο, τα ραδιενεργά κατάλοιπα και άλλα είδη ραδιενεργών υλών είναι πιο εύκολο να αποκτηθούν

Κίνδυνος υπάρχει από κάθε δόση ραδιενέργειας (ALARA), ενώ συγκεκριμένοι τύποι ακτινοβολίας, όπως οι ακτίνες Χ, μπορούν να διαπεράσουν σημαντικά στρώματα προστατευτικού υλικού Επίσης, το Καίσιο-137, ένα πυρηνικό υποπροϊόν που φυσιολογικά βρίσκεται σε πυρηνικά ιατρικά κατάλοιπα είναι ιδιαίτερα τοξικό και είναι διαθέσιμο στην αγορά εδώ και χρόνια 

Η χρήση ραδιενεργών υλών από τους τρομοκράτες είτε κλεμμένα πυρηνικά καταλοίπα ή τοποθετούμενα σε μια περιοχή για να προκαλέσει ραδιενεργή έκθεση στο προτεινόμενο στόχο στουςπολίτες  μπορεί να παρερμηνευθεί ως μια πυρηνική επίθεση, προκαλώντας πανικό και ζημιά στη σταθερότητα της κυβέρνησης

Συμβατικές μεγάλες βόμβες[15]

Μεγάλες βόμβες έχουν χρησιμοποιηθεί από τρομοκράτες καθώς η τεχνολογία αλλά και Χρησιμοποιούνται πληθώρα υλικών και πηγών υψηλής ενέργειας και μεγάλη ποικιλία συσκευασίας (δεξαμενοφόρα φορτηγά, μεγάλα αεροσκάφη) σε διάφορα εκρηκτικά στρατιωτικού τύπου που είναι σήμερα περισσότερο διαθέσιμα. Επιπλέον  οι εκρήξεια επιφέρουν μεγαλύτερη κάλυψη από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης χάρη στην άμεση γνώση του συμβάντος και τον εμφανή τόπο του.

 

Οι κίνδυνοι για την Παγκόσμια Ασφάλεια και Σταθερότητα από την Διασπορά όπλων μαζικής καταστροφής άπτονται στα κίνητρα των τρομοκρατών που τα χρησιμοποιούν καθώς και τα δραματικά κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που απορρέουν, από την χρήση τους. Πέρα από την απώλεια μαζικών θυμάτων είναι η:

*        Υπερφόρτωση των συστημάτων απόκρισης εκτάκτου ανάγκης

*        Αναστάτωση της καθημερινότητας της πόλης

*        Κλεισίματος και μόλυνσης των εγκαταστάσεων

*        Δημιουργία πανικού και σύγχυσης

*        Δημιουργία απώλειας εμπιστοσύνης στη κυβέρνηση να προστατέψει τον πληθυσμό και να εμποδίσει τη τρομοκρατική δραστηριότητα εναντίον του

*        Δημιουργία απώλειας εμπιστοσύνης στα συστήματα άμεσης αντίδρασης.

 

Πιθανά ανθρώπινα θύματα[16]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Διαθεσιμότητα Όπλων Μαζικής Καταστροφής

Η διαθεσιμότητα Όπλων Μαζικής Καταστροφής μπορεί να γίνει από: Στρατιωτικές πηγές[17], Βιομηχανικές και Εμπορικές πηγές[18], Πανεπιστήμια και ιατρικές εγκαταστάσεις[19].

 

Greenpeace και Ο.Μ.Κ.

Η Greenpeace[20] μέσα από τις εκστρατείες της αγωνίζεται και προτείνει πέντε βήματα που θα μας οδηγήσουν από τον εφιάλτη των όπλων μαζικής καταστροφής και του πολέμου, στην οικοδόμηση πραγματικής ασφάλειας για τον πλανήτη.

 

1. Ενδυνάμωση και πλήρης εφαρμογή της Συνθήκης Μη Εξάπλωσης των Πυρηνικών (ΣΜΕΠ)[21]

2. Ταχύτατη απόσυρση των λεγόμενων "ειρηνικών" πυρηνικών[22].

3. Ελαχιστοποίηση του κινδύνου από τα υπάρχοντα πυρηνικά.[23]

4. Ενδυνάμωση των Συμβάσεων για τα Βιολογικά και τα Χημικά Όπλα[24].

5. Απεξάρτηση από την πυρηνική ενέργεια και τα ορυκτά καύσιμα - Προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.[25]

 

Συμπεράσματα για Ο.Μ.Κ.

 

Η Πρωτοβουλία Ασφάλειας για τη Μη Διασπορά Όπλων Μαζικής Καταστροφής (Proliferation Security Initiative PSI)[26] σε συνδυασμό με τα πλαίσια της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για τον Αφοπλισμό, Συνθήκης για τη Μη Εξάπλωση των Πυρηνικών, Συνθήκης Απαγόρευσης των Πυρηνικών Δοκιμών, Σύμβασης για τα Βιολογικά Όπλα, Σύμβασης για τα Χημικά Όπλα. Κινήσεις γίνονται, αλλά πως μπορεί να γίνει αυτό όταν δεν δεσμεύονται  οι σημερινές πυρηνικές δυνάμεις στις διαδικασίες ελέγχου των όπλων, μη εξάπλωσης των πυρηνικών και αφοπλισμού;

 

Ο κίνδυνος της διασποράς και χρησιμοποίησής των δεν έχει εξαληφθεί και οφείλουμε να διατηρήσουμε ικανότητα πρόληψης και αντιμετώπισης τέτοιων απειλών. Η ασύμμετρη απειλή από τα ΟΜΚ είναι διαφορετική για κάθε χώρα και η αντιμετώπισή της απαιτεί διεθνή συνεργασία. Aπαιτείται, να λειτουργήσει ένα διεθνές σύστημα ελέγχου των όπλων και αφοπλισμού καθώς και στην αντιμετώπιση της απειλής που προέρχεται από την ανεξέλεγκτη διασπορά ΟΜΚ.

Θα πρέπει να υπάρχει η πολιτική βούληση για πλήρη αφοπλισμό όλων των χωρών που διαθέτουν Όπλα Μαζικής Καταστροφής (ΟΜΚ).

 

 ΑΡΒΑΝΙΤΗ -ΠΡΕΒΕΖΑΝΟΥ ΕΥΓΕΝΙΑ

 

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

[1] Awareness of Weapons of Mass Destruction. Diplomatic Security Service, Antiterrorism Assistance Program. http://www.geraki.net

 

[2] Επίσης συμπεριλαμβάνονται οι Αυτοσχέδιοι πυρηνικοί μηχανισμοί  και οι Μηχανισμοί διασποράς ραδιενέργειας

 

[3] Συμβατικές μεγάλες βόμβες Επίσης τα Ο.Μ.Κ. είναι δυνατό να ενσωματώνουν εκρηκτικά (βρώμικες βόμβες και δευτερεύοντες μηχανισμοί) σαν υλικά είτε για να χρησιμοποιηθούν ως μέσο διασποράς είτε για την πρόκληση επιπλέον απωλειών. Αντιχειριστικοί ή άλλοι δευτερεύοντες μηχανισμοί είναι πιθανό να υπάρχουν για την πρόκληση απωλειών στις δυνάμεις που έχουν κληθεί για την αντιμετώπισή τους (πυροσβεστική, αστυνομία), αν αυτό έχει γίνει πριν την προγραμματισμένη ενέργεια.

 

[4] Χημικές επιθέσεις όπου χρησιμοποιήθηκαν από Όπλα Μαζικής Καταστροφής

 

1985 - Βρέθηκε στη κατοχή ομάδας από το Αρκάνσας των  Η.Π.Α. με την επωνυμία «Σύμφωνο», 129 λίτρα υδροκυανίου

1992 - Νεοναζί στη Γερμανία στόχευσαν συναγωγή με υδροκυάνιο

1993 - Η βόμβα που χρησιμοποιήθηκε εναντίον των Δίδυμων Πύργων περιελάμβανε υδροκυάνιο, που κάηκε εντελώς στην έκρηξη

1994 - Σαρίν στο Μουατσαμότο, στην Ιαπωνία, σκότωσε 8 και 200 νοσηλεύτηκαν

1995 - Περισσότερη ποσότητα σαρίν στον υπόγειο σιδηρόδρομο του Τόκυο, 12 νεκροί και 5.500 τραυματίες και πολλοί ψυχολογικά  προβλήματα

1995 - Επίθεση με σαρίν στη Ντίσνεϋλάντ εμποδίστηκε από το FBI

1995 - Επιθέσεις στην Ιαπωνία με υδροκυάνιο, φωσγένιο και σπρέυ με πιπέρι

1997 - 2 επιθέσεις στην Ιαπωνία εναντίον εμπορικών κέντρων με βόμβες χλωρίου

 

[5] Νευροτοξικές ουσίες : Sarin-GB, Soman-GD, Tabun-GA ;Καυστικές ουσίες : Sulfur, Nitrogen Mustard, Lewisite)

Αιμοτοξικές ουσίες :AC, CK, AS

Ασφυξιογόνες ουσίες : Phosgene, Diphosgen, PS-Chloropicrin, Chlorine Gas

Ουσίες ελέγχου : adamsite-DM, tear gases BBC, CAP

Ψυχοδυσληπτικές-Αποδυνητικές ουσίες: LSD, BZ-Buzz

 

[6] Υδρομεταφερόμενη μεταφορά

 

[7] Αερομεταφερόμενη μεταφορά

 

[8] Βιολογικές επιθέσεις όπου χρησιμοποιήθηκαν Όπλα Μαζικής Καταστροφής

1972 - Τα συστήματα ύδρευσης του Σικάγου και του St. Louis μολύνθηκαν με 30-40! κιλά τυφοειδούς πυρετού

1978 - Βούλγαροι έριξαν σφαίρα απελευθέρωσης ρικίνης από ομπρέλα σε ένα αντιφρονούντα που έμενε σε άλλη χώρα προκαλώντας το θάνατο του την επόμενη μέρα

1984 - Η Δυτικογερμανική «Φράξια Κόκκινος Στρατός» βρέθηκε να έχει αλλαντοτοξίνη σε ένα επιστημονικό εργαστήριο στο Παρίσι, στη Γαλλία.

1986 - Η παραθρησκευτική οργάνωση Μπάγκουαν δηλητηρίασε με σαλμονέλα σαλάτες σε αμερικανικά εστιατόρια προκαλώντας ασθένεια σε 750 ανθρώπους

1995- Μέλος του “Aryan Nation” συνελήφθη γιατί παρήγγειλε τον ιό της πανώλης

 

[9] Ένα παράδειγμα βιολογικής επίθεσης είναι η απελευθέρωση ενός πολύ θανατηφόρου οργανισμού σε ένα μεγάλο, ανυποψίαστο και απροετοίμαστο περιβάλλον που είναι αγωγός της απότομης διάδοσης του οργανισμού. Η πληγείσα περιοχή μολύνεται σε υψηλό βαθμό και στόχο αποτελούν οι άνθρωποι, οι σοδειές, τα εκτρεφόμενα ζώα κτλ.

Είδη βιολογικών όπλων

Ιογενή όπλα : ευλογιά, κίτρινος πυρετός, ψιττάκωση, δάγγειος πυρετός,εγκεφαλίτιδα από κρότωνες

Όπλα με ρικέτσια: πυρετός βραχωδών ορέων, πυρετός Q, επιδημικός τύφος

Βακτηριακά όπλα: άνθρακας, πανώλη, τουλαραιμία, βρουκέλλωση, χολέρα, τυφοειδής πυρετός, δυσεντερία

Όπλα με μύκητες: coccidiodes immitis, coccidioidomycosis

 

[10] Τα βακτήρια είναι μικροσκοπικοί, μονοκύτταροι, προκαρυωτικοί οργανισμοί, που συναντούνται σε κάθε είδους βιότοπο. http://el.wikipedia.org

 

[11]  Οι ιοί εννοούνται εκείνες οι παθογόνες υπερμικροσκοπικές οντότητες που δε διαθέτουν δικό τους μεταβολισμό και μπορούν να αναπαραχθούν μόνον μέσα σε ζωντανά κύτταρα. http://el.wikipedia.org

 

[12] Βιοτοξίνες είναι βιολογικά υποπροϊόντα που προκαλούν ασθένεια στον άνθρωπο http://el.wikipedia.org  Οι βιοτοξίνες είναι ειδικοί τύποι δηλητηριωδών χημικών, που χαρακτηρίζονται ως βιολογικές ουσίες επειδή δημιουργήθηκαν από ζώντες οργανισμούς. Οι βιοτοξίνες γενικά συμπεριφέρονται ως χημικές ουσίες και εξυπηρετούν την ίδια λειτουργία, τη δηλητηρίαση ανθρώπων

 

[13] Ραδιενεργή επιθέσης όπου χρησιμοποιήθηκαν Όπλα Μαζικής Καταστροφής

1995  - Τσετσένοι τοποθέτησαν ένα πακέτο ραδιενεργού Καίσιου-137 14 κιλών και εκρηκτικά σε ένα πάρκο της Μόσχας

 

[14] Είδη πυρηνικών όπλων : Πυρηνικοί μηχανισμοί, Ραδιολογικοί μηχανισμοί διασποράς (βόμβες ραδιενέργειας) και Ραδιολογικές εκλύσεις

 

[15] http://www.geraki.net/wiki

 

[16] http://www.geraki.net

 

[17] 10-12 χώρες αναπτύσσουν βιολογικά όπλα  και 22-24 χώρες αναπτύσσουν χημικά όπλα .Άγνωστες είναι οι ποσότητες όπλων που έχουν καταλήξει στη μαύρη αγορά κατά τη διάρκεια της διάλυσης της Σοβιετικής Ένωσης και του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Επίσης οι τρομοκρατικές οργανώσεις και οι χώρες που τις υποστηρίζουν μπορεί να έχουν αποκτήσει ουσίες για Όπλα Μαζικής Καταστροφής. Αυτά τα προγράμματα είναι επιθετικά προγράμματα αφού κάποιες από αυτές τις χώρες υποστηρίζουν τη κρατική χρηματοδότηση της τρομοκρατίας .

 

[18] Πολλά χημικά είναι από μόνα τους επικίνδυνα ενώ βασικά χημικά που χρησιμοποιούνται σε χημικά όπλα μπορεί να αγοραστούν με λίγο ή κανέναν έλεγχο και μεταφέρονται ελεύθερα με φορτηγό, πλοίο και σιδηρόδρομο χωρίς καμιά ιδιαίτερη ασφάλεια   π.χ. Υδρογοκυάνιο (αιμοτοξική ουσία) Αέριο χλωρίου (ασφυξιογόνος ουσία) Χλωριούχο Καρβονύλιο (φωσγενική ασφυξιογόνος ουσία) Αρσενικό (λουϊσίτης καυστική ουσία). Συχνά είναι ευπρόσβλητα σε κλοπή ή σαμποτάζ.

 

[19] Μεγάλο μέρος της ιατρικής έρευνας που χρησιμοποιεί επικίνδυνα βακτήρια, τοξίνες, χημικά και ραδιενεργά υλικά. Τεμάχια υπόκεινται σε κλοπή στα νοσοκομεία, στα πανεπιστήμια και σε μερικές τοποθεσίες αποθήκευσης και διάθεσης τους, διότι υπάρχει ανεπαρκής ασφάλεια και υπευθυνότητα Η παραγωγή των Βιολογικών όπλων μπορεί εύκολα να κρύβεται πίσω από τη νόμιμη ιατρική και ανθρωπιστική έρευνα. Πολλά εργοστάσια παρασιτοκτόνων μπορούν εύκολα και γρήγορα να τροποποιηθούν ώστε να κατασκευάσουν χημικά όπλα, αφού πολλά παρασιτοκτόνα απαιτούν ελάχιστη τροποποίηση για να γίνουν πολύ τοξικά για τους ανθρώπους.

 

[20] Πηγή: Greenpeace

 

[21] Αυτό σημαίνει ότι οι χώρες που δεν έχουν ακόμα υπογράψει τη Συνθήκη, θα το πράξουν, και όσες την έχουν υπογράψει, θα ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Οι ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία, η Ρωσία και η Κίνα παραβιάζουν εδώ και τρεις δεκαετίες το σχετικό άρθρο της διεθνούς νομοθεσίας.

 

[22] Χώρες που θέλουν να αποκτήσουν πυρηνικά όπλα, το κάνουν μέσα από προγράμματα πυρηνικής ενέργειας. Αυτό τους επιτρέπει να έχουν πρόσβαση στην πρώτη ύλη και ταυτόχρονα να αποφεύγουν τους ελέγχους (καθώς πολλά υλικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν τόσο για στρατιωτικούς όσο για ειρηνικούς σκοπούς). Όλα τα ραδιενεργά υλικά, περιλαμβανομένων των πυρηνικών αποβλήτων που παραμένουν ραδιενεργά για πολλές χιλιάδες χρόνια χωρίς να υπάρχει ασφαλής τρόπος απόθεσης, αποτελούν εν δυνάμει συστατικά πυρηνικών όπλων. Η συνέχιση της λειτουργίας της πυρηνικής βιομηχανίας είναι παράλογη.

 

[23] Δυστυχώς, ο πλανήτης έχει ήδη κληρονομήσει σημαντικές ποσότητες ραδιενεργών υλικών από την ανεύθυνη κατασκευή πυρηνικών όπλων και σταθμών παραγωγής ενέργειας κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Ο πλέον παράλογος τρόπος διαχείρισης των πυρηνικών αποβλήτων, τονίζει η Greenpeace, είναι η επανεπεξεργασία τους. Με αυτή γίνεται δυνατός ο διαχωρισμός του ουρανίου και του πλουτωνίου, με αποτέλεσμα να είναι περισσότερο προσβάσιμα τα υλικά που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή όπλων, ενώ ταυτόχρονα κατά την όλη διεργασία απελευθερώνονται μεγάλες ποσότητες ραδιενέργειας. Η επανεπεξεργασία πυρηνικών αποβλήτων πρέπει να σταματήσει τώρα.

 

[24] Αντί να συμβάλει στην ενδυνάμωση των Συμβάσεων, η κυβέρνηση Μπους τις υποσκάπτει: το 2001 άσκησε βέτο στην υιοθέτηση του Πρωτοκόλλου Τεκμηρίωσης της Σύμβασης για τα Βιολογικά Όπλα, το οποίο θα δημιουργούσε ένα καθεστώς ελέγχου-επαλήθευσης, με τη δικαιολογία ότι αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει αδιάκριτες επιθεωρήσεις και ως εκ τούτου να απειλεί τα συμφέροντα των βιομηχανιών βιοτεχνολογίας.

 

[25] Η εξάρτηση της διεθνούς οικονομίας από τα ορυκτά καύσιμα και ιδίως από το πετρέλαιο παραμορφώνει τις σχέσεις μεταξύ χωρών και συχνά πυροδοτεί συγκρούσεις. Η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα πρέπει να σταματήσει όχι μόνο ως συμβολή στην παγκόσμια ειρήνη αλλά και για την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών. Δεν χρειαζόμαστε τα πυρηνικά για να αντικαταστήσουν το πετρέλαιο. Με την απαραίτητη πολιτική βούληση και τις αντίστοιχες επενδύσεις, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας παρέχουν τη λύση: όχι μόνο ηλεκτρική ενέργεια αλλά και ενέργεια για τη βιομηχανία, τις μεταφορές κ.λπ.

 

[26] Πρωτοβουλία Ασφαλείας για την Αποτροπή Διασποράς Όπλων Μαζικής Καταστροφής Proliferation Security Initiative ( PSI ). Η PSI αποτελεί έναν, πολιτικού χαρακτήρα, άτυπο, συνασπισμό Κρατών που επιθυμούν μια στενή και αποτελεσματική συνεργασία προκειμένου να προωθήσουν πρακτικά μέτρα που θα συμβάλουν στην αποτροπή της διασποράς Όπλων Μαζικής Καταστροφής (ΟΜΚ). Η Πρωτοβουλία αυτή, που εξαγγέλθηκε τον Μάιο 2003, δεν είναι ένας νέος Διεθνής Οργανισμός και δεν αποσκοπεί Μέλη Κράτη που συμμετέχουν είναι : Αυστραλία, Αργεντινή, Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Ελλάδα, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, Ιαπωνία, Ιταλία, Ισπανία, Καναδάς, Νέα Ζηλανδία, Νορβηγία, Ολλανδία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρωσία, Τουρκία, Σιγκαπούρη.